فهرست مطالب

زبان پژوهی - پیاپی 2 (بهار و تابستان 1389)

نشریه زبان پژوهی
پیاپی 2 (بهار و تابستان 1389)

  • بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/04/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • شهلا رقیب دوست، معصومه مهرابی صفحه 1
    پژوهش حاضر به مطالعه چگونگی فرایند پردازش فعل در زبان فارسی به هنگام درک شنیداری جمله می پردازد. سؤال اصلی پژوهش این است که آیا پیچیدگی بازنمودی فعل فارسی در واژگان بر مدت زمان پردازش آن به هنگام درک شنیداری جمله مؤثر است یا خیر. مفهوم پیچیدگی واژگانی افعال بر مبنای اطلاعات ساختاری (نحوی) و واژگانی (معنایی) موجود در مدخل واژگانی افعال تعریف شده است. ابزار مورد استفاده در این تحقیق تکلیف تصمیم گیری واژگانی چند حسی به روش پردازش برخط بوده است که با استفاده از نرم افزار اندازه گیری زمان واکنش (DMDX) اجرا شده است و محرک ها شامل 72 فعل بسیط لازم و 72 فعل بسیط متعدی در 288 جمله فارسی می باشد. با به کار گیری این آزمون، زمان پردازش جملات دارای افعال لازم و متعدی ارزیابی و با یکدیگر مقایسه شده است. آزمودنی ها 30 نفر از افراد طبیعی بوده اند که از نظر سطح تحصیلات و سن با هم تطبیق داده شده اند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان پردازش افعال را به هنگام درک شنیداری جمله متاثر از متغیرهای مستقل «نوع جمله» و «نوع فعل» دانست. یافته های پژوهش نشان می دهد که پردازش جمله و پردازش فعل جمله متاثر از دو حوزه نحو و معنی شناسی دستور زبان فارسی است. نحو از آن رو که متغیر نوع جمله و به بیان دیگر ساخت نحوی جمله با زمان واکنش نسبت به آن، ارتباط دارد و نیز از آن رو که تعداد متمم های فعلی را می توان عامل تعیین کننده در زمان پردازش جمله ها دانست و معنی شناسی نیز از آن رو که تعداد نقشهای معنایی که در کنش فعل به مشارکان نسبت داده می شود بر زمان پردازش اثر مستقیم دارد. به عبارت دیگر، ساخت نحوی جمله (ساده و یا مرکب بودن) و نیز نوع فعل(لازم و یا متعدی بودن) مستقیما بر زمان پردازش فعل در جمله به هنگام ادراک شنیداری آن مؤثر است.
    کلیدواژگان: پردازش فعل، تصمیم گیری واژگانی، درک شنیداری، بازنمود ذهنی، زمان واکنش
  • الهه ستوده نما، فاطمه تقی پور صفحه 25
    مهارت شنیداری اغلب مهارتی منفعل انگاشته می شود. از سوی دیگر مطالعه و انجام تحقیق بر روی این مهارت مشکلاتی به همراه دارد. این دلایل سبب شده اند که تعداد تحقیقات و مطالعات بر روی این مهارت نسبت به مهارت های دیگرکمتر باشد. هدف اولیه این پژوهش یافتن تاثیر میزان مهارت شنیداری و انگیزه بر استفاده از راهبردهای شنیداری فراشناختی بوده است. بررسی رابطه بین مهارت شنیداری و میزان انگیزه شرکت کنندگان هدف دیگر این پژوهش بوده است. یافته های این پژوهش مشخص نمود زبان آموزان با مهارت شنیداری سطح بالا و پائین در استفاده از اغلب استراتژی ها (18 استراتژی از بین کل 21 استراتژی) با هم تفاوت معنا داری داشتند. به این صورت که زبان آموزان با مهارت شنیداری سطح بالا به طور معناداری بیشتر از زبان آموزان با مهارت شنیداری سطح پائین از 13 استراتژی استفاده نمودند و زبان آموزان با مهارت شنیداری سطح پائین در 5 استراتژی (بد یا منفی) نسبت به زبان آموزان با مهارت شنیداری سطح بالا به طور معناداری بیشتر استفاده کردند. اما زبان آموزان با میزان انگیزه بالا و پائین چنین تفاوت معناداری در استفاده از استراتژی ها نشان ندادند. زبان آموزان با میزان انگیزه بالا تنها در استفاده از 2 استراتژی از زبان آموزان با میزان انگیزه پائین به طور معناداری تفاوت داشته و بیشتر استفاده کردند. در نهایت این پژوهش نشان داد مهارت شنیداری و میزان انگیزه رابطه مستقیم و مثبتی با هم دارند، هر چند که این رابطه بسیار قوی نبود.
    کلیدواژگان: مهارت شنیداری، آگاهی فراشناختی، انگیزه، راهبردهای یادگیری
  • پریوش صفا، نهال خانک نگار مقدم صفحه 53
    در جهان امروز، استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در زمینه های گوناگون، هر روز ابعاد وسیع تری می یابد. در حوزه آموزش زبان نیز اهمیت این فناوری را نمی توان نادیده گرفت و با توجه به نو بودن آن و نبود شناخت کافی نسبت به این امکانات، بررسی و مطالعه روش هایی که در سایتهای مختلف شبکه اطلاع رسانی جهانی برای این کار طراحی شده اند به عنوان یک پژوهش در اولویت قرار دارد. این تحقیق نه تنها به مدرسان زبان و زبان آموزان ایرانی در جهت استفاده بهینه از این ابزار کمک می نماید، بلکه میتواند در بهبود و تکمیل این روش ها نقش بسزایی داشته باشد. با یک نگاه کلی به روش های موجود، مسائلی که در زمینه آموزش زبان از این طریق وجود دارد، توجه معلم متخصص را جلب می کنند: 1- ویژگی ها و نقاط قوت و ضعف یادگیری الکترونیکی (e-learning) کدام اند و با توجه به این ویژگی ها آیا می توان این روش یادگیری را یک «ابزار کامل و مستقل» در آموزش زبان فرانسه به زبان آموزان ایرانی دانست یا باید به عنوان یک «ابزار کمک آموزشی»، به موازات کلاس درس از آن بهره گرفت؟ 2- نیازهای یک زبان آموز ایرانی در مواجهه با سایت یادگیری الکترونیکی چیست؟ 3- با توجه به ارزیابی روش های یادگیری الکترونیکی e-learning)) و نیازهای زبان آموزان ایرانی در مقابل این ابزار، چه شاخص هایی را باید جهت طراحی یک سایت آموزش الکترونیکی زبان فرانسه برای زبان آموزان ایرانی در نظر گرفت؟ به منظور پاسخ به این سوالات می کوشیم با مطالعه ویژگی ها و نکات مثبت و منفی یادگیری الکترونیکی، در جهت رفع مشکلات موجود برآییم. به این ترتیب، میزان یادگیری 20 نفر زبان آموز ایرانی و نیازهای آنها را درمقابل این نوع از آموزش به طور عملی مطالعه کردیم تا راهکارهایی برای استفاده هر چه بهتر از این ابزار در اختیار متخصصین این فناوری قرار گیرد و جهت طراحی یک نمونه ایرانی آن ها را یاری دهد. نتایج این تحقیق همچنین می تواند در امر تعیین محتوای دروس به معلمین زبان کمک کند.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات و ارتباطات، یادگیری الکترونیکی، آموزش فرانسه، آموزش از راه دور
  • عبدالحسین فقهی، حافظ نصیری صفحه 71
    ارزیابی حلقه رابط تئوری و عمل ترجمه است. نکته گوئی ها و کلی گوئی ها در این عرصه بسیار است. حتی در مدل های مختلف ارزیابی، معیارهایی که برای ترجمه خوب و ارزیابی ذکر شده، گاه بسیار کلی بوده، از همین رو راه را برای اعمال سلیقه باز گذاشته اند. این مشکل در خصوص متون ترجمه شده از عربی به فارسی و بالعکس که از نظر مباحث تئوری ضعف دارد، حادتر است. تلاش ما در این مقاله آن است که معیارهایی دقیق تر و جزئی نگر بر اساس اصول علمی برای ارزیابی متون ترجمه شده از عربی به فارسی شناسایی کنیم تا هم مترجمان بتوانند با استناد به این اصول از عملکرد خود دفاع کنند و هم ارزیابان در نظرات خود نسبت به متون ترجمه شده از اعمال سلیقه برکنار باشند. براساس مدل پیشنهاد شده در این مقاله می توان درباره متون ترجمه شده از عربی به فارسی قضاوتی نسبتا دقیق و علمی داشت و نتیجه ارزیابی را با استفاده از توصیف های کیفی به سمت توصیف های کمی پیش برد. در این مدل کار ارزیابی در دو سطح عوامل «هدایتگر» و «درون متنی» انجام می پذیرد و بر این اساس می توان برکنار از دخالت سلیقه و نظرات شخصی، متن ترجمه شده ای را ارزیابی کرد.
    کلیدواژگان: ترجمه، ارزیابی ترجمه، اصول ارزیابی، زبان عربی
  • فردوس آقا گلزاده، ارسلان گلفام، بهرام هادیان صفحه 109
    هدف از نگارش این مقاله توصیف ساخت موضوعی اسم فعل ها در چارچوب دستور واژی-نقشی می باشد. نگارندگان در این مقاله به بررسی چگونگی نمود نقش های معنایی یک فعل در ساخت نحوی اسم فعل مشتق از آن فعل که حاصل فرایند اسم سازی هستند، می پردازند. تحلیل داده ها نشان می دهد که اصول انطباق در دستور واژی-نقشی به خوبی پیش بینی می کند که در زبان فارسی نقش معنایی عامل در اسم فعل های متعدی به صورت نقش نحوی متممی و در اسم فعل های لازم در جایگاه عنصر ملکی پس از اسم بازنمایی پیدا می کند، در حالی که نقش معنایی پذیرا و پذیرنده در اسم فعل های متعدی در جایگاه عنصر ملکی بازنمایی دارد. طبق اصول انطباق نقش معنایی عامل در اسم فعل های برگرفته شده از مجهول زبان فارسی می تواند به صورت نقش نحوی متممی نمود داشته باشد.
    کلیدواژگان: اسم فعل، ساخت موضوعی، دستور واژی، نقشی، اصول انطباق، نقش های نحوی، نقش های معنایی
  • نرگس گنجی، هلن اولیایی نیا، بتول باقرپور ولاشانی صفحه 131

    از مهم ترین مشکلاتی که امروزه، پژوهشگران، مترجمان و دانشجویان ادبیات فارسی و عربی و علاقه مندان به مطالعات ادبی در زمینه ادبیات داستانی، با آن مواجهند، عدم دسترسی به معادل های دقیق و مناسب برای اصطلاحات این شاخه از ادب می باشد. تفاوت، تعدد و ناهماهنگی میان اصطلاحات ادبی مندرج در متون نقد ادبیات داستانی، غالبا ناشی از عواملی چون وارداتی بودن ادبیات نوین داستانی، ترجمه سلیقه ای و غیر تخصصی برخی واژه هاست و نبود فرهنگ ها و دانشنامه های پربار ناشی از عواملی چنین می نماید. این پژوهش با هدف کمک به کاهش کاستی ها و ابهامات موجود در اصطلاحات ادبی حیطه نقد داستان، پس از جمع آوری و ریشه یابی برخی از اصطلاحات و مترادفات موجود که به گونه ای پراکنده و ناهماهنگ در متون نقدی موجود است، به نقد و تحلیل و ارزیابی آن ها از نظر صحت، دقت و جامعیت می پردازد؛ سپس کوشش می شود با توجه به وضوح و فراگیری برخی از اصطلاحات، واژگان مرجح پیشنهاد شوند. اهمیت این پژوهش ناشی از تلاش برای پاسخگویی به این معضل علمی و آموزشی است. از آنجا که پیرنگ یکی از اساسی ترین عناصر ادبیات داستانی است که در متون نقدی مورد بررسی قرار می گیرد در پژوهش حاضر این عنصر و اجزای وابسته آن همچون گره افکنی، کشمکش، هول و ولا، بحران، نقطه اوج، کشف و وقوف، دگرگونی و گره گشایی با توجه به متون مرجع که غالبا انگلیسی زبان هستند و به فارسی ترجمه شده اند از نظر اصطلاحات معادل در فارسی و عربی و معانی و کارکردهای آن ها مورد بررسی و بازنگری قرار گرفته است. روش مورد استفاده در پژوهش عمدتا مبتنی بر مراجعات اسنادی و تحلیل محتوا می باشد.

    کلیدواژگان: نقد داستان، عناصر داستان، هرم فریتاگ، پیرنگ و عناصر ساختاری آن
  • ماندانا نوربخش، محمود بن جی خان، حامد رحمانی صفحه 173
    در این مطالعه، زمان شروع واک (وی اۥتی) به عنوان یکی از مهمترین سرنخ های صوت شناختی در تمایز واکداری انسدادی های دهانی فارسی معیار از نظر درکی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، دو نوع آزمون درکی «شناسایی» و «تشخیص» طراحی و با حضور 39 شرکت کننده اجرا شدند. جهت اجرای این آزمون ها از آواهای مصنوعی بهره گیری شد. نتایج به دست آمده نشان داد که وی اتی قویا با واکداری همبستگی دارد. همچنین نشان داده شد که زبان فارسی معیار در رده زبان های دمش قرار می گیرد یعنی زبان هایی که از دو مقوله {بیواک نادمیده} و {بیواک دمیده} جهت تحقق آوایی تمایز واجی واکداری در جایگاه آغازین بهره می جویند. این آزمون ها همچنین درک مقوله ای وی اتی را در کلیه انسدادی های زبان فارسی نشان دادند. مرزهای مقوله به دست آمده از آزمون های درکی، نتایج آزمون های تولیدی را در خصوص رده بندی زبان فارسی معیار تایید کردند.
    کلیدواژگان: زمان شروع واک، وی اتی، درک، شناسایی، تشخیص، واکداری، انسدادی، فارسی معیار
  • چکیده انگلیسی مقالات
    صفحه 205
|
  • Sh. Raghibdost, M. Mehrabi Page 1
    This study investigates Persian verb processing during sentence comprehension. The question is whether or not the representational complexity of Persian verbs in lexicon affects real-time sentence processing in normal listeners.Complexity has been defined in terms of the kinds of structural (syntactic) and lexical (semantic) information arrayed against verbs in their lexical entries. The method contained cross-modal lexical decision (CMLD) task which examined on-line sentence processing and run by reaction time measuring software program naming DMDX. The stimuli consisted of 72 simple intransitive and 72 simple transitive Persian verbs used in the formation of 288 sentences. Performing the test processing time of those sentences has been measured and then compared to each other. Regarding the findings, the processing time can be attributed to theindependent variable of "verb class" and "sentence type". As for the results, they showed that sentence and verb processing are affected by syntactic and semantic modules of grammar. It is related to syntax since sentence type variable and the number of complements are two defining factors of sentence processing time and to semantics since the number of semantic roles attributed to participants in the verb event directly affect sentence processing. In other words, verb processing time within sentence during sentence comprehension is affected by sentence syntactic structure (simple vs. complex) and verb type (transitive vs. intransitive).
  • E. Sotoudenama, F. Taghipour Page 25
    As listening is assumed as a passive skill or as it is difficult to study and conduct researches on this skill, the number of studies based on this skill are less than the studies done on the other skills. The primary purpose of this study was to find any possible differences between high and low proficient listeners and high and low motivated learner's metacognitive awareness of listeningstrategies. The secondary purpose was to find the relationship between listening proficiency and motivation of the participants. The findings of this study indicated that high and low proficient listeners were significantly different in using the listening strategies, i.e., in 18 strategies out of a total of 21 strategies (high proficient listeners were significantly higher than low proficient ones in using 13 strategies, while low proficient listeners were significantly higher than high proficientlisteners in using 5 (bad or negative) strategies). However high and low motivated learners did not show such a significant difference (high motivated learners were only significantly higher than low motivated ones in using 2 strategies). Finally, this study demonstrated that listening proficiency and motivation had a positive relation with each other, though not a strong one.
  • P. Safa, N. Khaknegar Moghaddam Page 53
    Living in the Global Village affected all aspects of our life with Information Technology andCommunications in particular the educational aspects.Teaching and Learning of Foreign languages are one of the leading components in thistransformation because of its multinational nature.As the IT based methods of teaching and learning of languages (e-Learning) are newly developed its capacities and qualities are not fully identified yet. Therefore a comprehensive research and study in various methods which are currently being used throughout the World Wide Web is a must and is considered as a fundamental study in this field.This research is not only helpful for foreign language teachers and students who want to know how to use e-Learning, but also with lightening the dark corners of this new leaning interface, intends to modify and optimize this method in order to yield up the achievements of learning.
  • A. H. Feqhhi, H. Nasiri Page 71
    Evaluation is the relation between oral and practical translation. In this field talking about general and points are numerous. Even, for different model of evaluation, the mentioned standards for good translation, sometimes are generals. Therefore, everybody can ate his opinion. This problem is serious about translated texts of Arabic to Persian and vice versa which is weak in theories, to straggle this thesis is recognized subtle and to see little standards on the basis of Sciencenethod for evaluation translated text of Arabic to Persian. So far as possible translators with supporting this method defense himself and either evaluators suggestion on the basis of translated text to withdraw using tact. On the basis of suggested model in this theses could judgment science and subtle fortranslated text of Arabic to Persian and result of evaluation to advance with use of qualityassessment replace of quantity assessment. In this model, evaluation is contain two factors “guidance & inter-text”. On the basis of it can evaluate translated text with draw interference tact and personal opinion.
  • F. Aghagolzadeh, A. Golfam Page 109
    The aim of this study is to investigate the argument structure of deverbal nouns in Persian on the basis of Lexical Functional Grammar and to describe how the semantic roles of a verb can be represented in constituent structure of the equivalent deverbal noun. Data analyzes indicate that Mapping Principles in Lexical Functional Grammar can properly determine that in Persian the agent in transitive deverbal noun is realized as oblique and in intransitive deverbal noun as postnominal possessor. Whereas the semantic roles of patient and theme in transitive deverbal noun are realized as possessor. According to Mapping Principles the semantic role of agent in nouns which are derived frompassive construction can be realized as oblique in constituent structure
  • N. Ganji, H. Oliaei Nia, B. Bagherpour Valashani Page 131

    Today, one of the most crucial problems that researchers, translators and students of Arabic and Persian literature, and those interested in the literary studies of fiction, confront is the inaccessibility of proper equivalents for the literary terms in this field. The discrepancy, innumerability and disharmony among the employed literary expressions in literary criticism and analyses of fictional texts are often influenced by such factors as the imported modern fiction literature, the taste-based and inexpert translation of some terms and the absence of authentic dictionaries and encyclopedias.This research with this objective to clarify and reduce the ambiguities and the meaning loss of critical fictional terms intends to analyze and evaluate their authenticity, accuracy and comprehensiveness. This will hopefully be achieved through collecting and investigating the roots of some existing scattered and incongruent expression and equivalents in the critical text. Then it attempted to propose some terms with regard to their wide usage. The importance of this study depends on its respose to the above-mentioned complex problem.

  • M. Norbakhsh, M. Bijan Khan, H. Rahmani Page 173
    This study presents a perceptual analysis of voice onset time (VOT) as an acoustic correlate of voicing distinction in standard contemporary Persian. Absolute identification tasks and AX discrimination tasks were performed on synthetic syllables varying in VOT. The discrimination triads were made by pairing stimuli at one, two and three step intervals along the VOT continuum. Thithy nine native-speakers participated in the experiments. It was shown that Persian speakers differentiated voiced from voiceless stops in initial position by means of VOT. The category boundary effect appeared for all voiced-voiceless pairs i.e., identification and discrimination d's were largest around the boundaries.